Trauma/ PTSS en het zenuwstelsel

en de polyvagaal theorie

Veel mensen hebben last van chronische stress. We leven in een maatschappij die veel van ons vraagt, die veel druk op ons legt en waar mede door de mogelijkheden van internet en social media, overprikkeling op de loer ligt. Chronische stress sluipt erin, we hebben het vaak pas in de gaten als ons lichaam reageert met lichamelijke klachten of burn-out. Dat is het moment dat we bereid zijn veranderingen aan te brengen in ons leefpatroon. Dat we besluiten dat het zo niet langer kan. Diep van binnen weten we heus wel dat we eigenlijk meer tijd voor onszelf nodig hebben, dat we in een baan zitten die niet (meer) goed voor ons voelt, dat we vastzitten in bepaalde structuren waar we niet zo eenvoudig opeens uit kunnen komen. Maar dat er iets moet veranderen, dat voel je op dat moment zeker! Ons lichaam kan door aanhoudende stress uit balans raken en klachten gaan veroorzaken als slecht slapen, onrustig of opgejaagd voelen, hoofd wat overloopt, vage pijnklachten, stemmingswisselingen en vermoeidheid. Het lichaam kan stress ervaren door (licht) traumatische ervaringen waar je nog last van hebt. Maar ook onbewuste chronische stress geeft reacties in het lichaam. Onze overlevingsmechanismen die we vanaf onze jeugd (onbewust) inzetten kunnen van invloed zijn op ons stresssysteem. Ook bij trauma komt het ‘chronische stress-verhaal’ weer terug als biologische reactie in het lichaam!! We spreken van een trauma als het gaat om herinneringen aan schokkende gebeurtenissen die zich blijven opdringen. Het kan gaan om herbelevingen, nachtmerries, flashbacks. Schrik- en vermijdingsreacties komen vaak voor. Er wordt onderscheid gemaakt tussen enkelvoudig en meervoudig trauma. Een voorbeeld van een enkelvoudig trauma is een ongeluk. Een voorbeeld van meervoudig trauma is herhaaldelijk seksueel misbruik. Van een complex trauma spreekt men wanneer iemand door trauma klachten heeft op verschillende gebieden. Klachten kunnen zijn: • gespannen gevoel, prikkelbaar, paniekaanvallen • gevoel van onveiligheid, angstig -> alert • terugkerende gedachten/herinneringen • vermijdingsgedrag • gevoelig voor verslaving bv drugs of alcohol • niet meer kunnen genieten van het leven • relaties staan onder druk Ons systeem zit complex in elkaar. Ons lichaam, onze gedachten en emoties beïnvloeden elkaar. Ik vergelijk ons systeem altijd met een ijsberg. Het topje van de ijsberg (ca 10%) is het deel van onszelf waar we ons bewust van zijn. Het zijn onze bewuste gedachten, ons gedrag. Onze focus en wilskracht. Onder de waterspiegel (ca 90%) zit het on(der)bewust deel van onszelf. Waar komt ons gedrag vandaan? Waarom doen we zoals we doen? Onder de waterspiegel zitten onze overlevingsmechanismen, onze gewoonten, onze geloofsovertuiging, onze normen en waarden, ons zelfbeeld en eigenwaarde, onze erfelijke informatie, onze ervaringen, onze opvoedling, onze trauma’s, alles wat niet opgelost is, onze angsten, enz... Tijdens een acute stressreactie wordt het lichaam binnen no-time gereed gemaakt voor overleving. De biologische reactie van het vrijmaken van de stresshormonen en de lichamelijke reactie hierop, zorgen hiervoor. Binnen korte tijd sta je op scherp, er wordt energie vrijgemaakt die ervoor zorgt dat je kunt vechten of vluchten. Nadat het gevaar geweken is, de vrijgemaakte energie verbruikt is, komt het lichaam weer terug tot rust. Er zijn ook situaties waarin vechten of vluchten niet mogelijk is, denk maar aan een kind wat door een volwassene seksueel misbruikt wordt. Het lichaam gaat dan in ‘bevriezingsmodus’, juist om te overleven. Dit zien we niet alleen bij mensen maar ook bij dieren. Zij kunnen zich ook ‘voor dood’ houden zolang er gevaar dreigt. Als het gevaar geweken is, zie je bij dieren dat ze terug opstaan en alle energie die in het lichaam vrijgemaakt was om te kunnen vechten/vluchten van zich af schudden. De energie is immers niet verbruikt en is nog opgeslagen in het lichaam. Wij mensen doen dat niet. De energie blijft opgeslagen in het lichaam... Als jouw overlevingsmechanisme vanuit de jeugd ‘bevriezen’ is geworden, dan reageert jouw lichaam waarschijnlijk nu nog steeds in stress-situaties met bevriezen. Ons stress-systeem heeft ook een leerfunctie. We onthouden eerder meegemaakte situaties ook op onbewust niveau. Dit wordt opgeslagen in de amygdala, wat onze harde schijf van het stress-systeem is! Bij een soortgelijke situatie als eerder opgeslagen, reageert het lichaam direct om je te redden! De indrukken die er zijn worden direct gekoppeld aan levensgevaar -> dus je lichaam wil overleven en reageert met fight, flight en als dat niet mogelijk is freeze. De amygdala is dus een belangrijk gebied voor het verwerken van emoties en bij geheugenvorming. Dit is ook het hersengebied wat angst op gang brengt en maakt deel uit van ons limbisch systeem. Ook de thalamus, hypothalamus en andere nabijgelegen structuren maken er deel van uit. Bij trauma zit dus veel opgeslagen energie én veel onderdrukte emoties vast in het lichaam. Ons lichaam is een bibliotheek van alles wat we meegemaakt hebben in ons leven. Alles wordt opgeslagen. Alles wat ooit geparkeerd is, soms achter een deur met een groot slot, vraagt op een bepaald moment in ons leven om gezien, erkend en gevoeld te worden. Emoties die (onbewust) onderdrukt worden, zijn als een bal die je onder water wilt houden; je doet zo je best de bal onder water te houden maar ergens wil hij naar boven komen. Het woord emotie is herleid van E-motion; energie in beweging. En emoties die er mogen zijn, komen op, komen tot een hoogtepunt en ebben weer weg. Al met al duurt dit ongeveer twee minuten. Emoties die achter slot en grendel zitten, zorgen voor blokkades. Dit kan tot heel vervelende klachten leiden. Natuurlijk zijn hier meerdere sessies voor nodig. Het gebeurt regelmatig dat tijdens de sessies iets los gemaakt wordt, wat in de weken daarna nog even doorvoeld mag worden, voor het helemaal los gelaten kan worden. Zo pel je als het ware een ui af; laagje voor laagje. Zo kan het ook gebeuren dat iemand die lange tijd zijn grenzen over gegaan is, zonder naar zijn lichaam te luisteren, na een behandeling pas de moeheid gaat voelen die hij tijden heeft weggeduwd. Het lijkt dan een heftige reactie, maar in werkelijkheid is het prima dat je de grenzen van je lichaam gaat voelen en je rust neemt als het nodig is. Je lichaam kan zich dan herstellen. Tijdens de behandelingen brengen we balans in het lichaam. Emoties en de energie die ooit opgeslagen bleef in het lichaam kan vrijgemaakt worden. Dit proces wordt uiterst zorgvuldig in gang gezet en goed begeleid. Stap voor stap zal in een veilige omgeving gewerkt worden aan jouw proces. Er ontstaat ruimte, je krijgt letterlijk meer lucht en de energie kan weer stromen. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie of een gratis kennismakingsgesprek.